ذهن ما به صورت ناخودآگاه همیشه برای خود یک مبدا زمانی تعریف می‌کند تا تاریخ شروع موفقیت‌ها را به تاخیر بیندازد یا آن را با آغاز تاریخ‌های خاص هماهنگ کند. تعطیلات نوروز یکی از این تاریخ‌های فریبنده است و با پایان یافتن سال شمسی، افراد به فکر شروعی دوباره در بازار می‌افتند و آن را مبدایی برای موفقیت خود در نظر می‌گیرند. در این مقاله از مقالات نوروزی وبلاگ پراپی، به بررسی خطرات خوشبینی مخرب پس از تعطیلات نوروز می‌پردازیم.
خوشبینی مخرب در معامله‌گری؛ دشمن نامرئی سرمایه شما
سال جدید از راه رسیده و بسیاری از معامله‌گران با انگیزه و امید تازه وارد بازار می‌شوند. اما آیا این خوشبینی در تعطیلات نوروز همیشه مفید است؟ می‌توان به این سوال اینگونه پاسخ داد که خوشبینی همیشه مفید نیست و گاهی می‌تواند به تصمیم‌های هیجانی، نادیده گرفتن ریسک‌ها و در نهایت، ضررهای سنگین منجر شود.
چرا بعد از تعطیلات نوروز، معامله‌گران بیش از حد خوش‌بین می‌شوند؟
تعطیلات نوروز فرصتی برای استراحت، دور شدن از استرس‌های روزمره و بازنگری در مسیر مالی و حرفه‌ای است. بسیاری از معامله‌گران با انرژی و انگیزه‌ای تازه به بازار بازمی‌گردند و این امر می‌تواند باعث افزایش خوشبینی آنها نسبت به معاملات شود. اما این خوشبینی همیشه به نفع آنها نیست.
اثر تعطیلات نوروز و توهم «شروع دوباره»
وقتی معامله‌گران برای مدتی از بازار دور می‌شوند، ذهن آنها دچار یک فریب می‌شود و این احساس را در آنها تقویت می‌کند که می‌توانند بدون اشتباهات گذشته وارد سال مالی جدید شوند. در این شرایط معامله‌گران به اشتباه تصور می‌کنند این بار تصمیمات بهتری خواهند گرفت، اشتباهات و چالش‌های گذشته خود به خود برطرف خواهند شد و در نهایت سود بیشتری کسب خواهند کرد.
این رویکرد در نهایت باعث می‌شود معامله‌گران با تاکید بر اشتباهاتی که پاشنه آشیل آنها بوده است، تصمیمات ریسکی‌تری بگیرند و همچنان سرمایه خود را به خطر بیندازند.
افزایش اخبار مثبت و انتظارات خوش‌بینانه
در آغاز سال و پس از تعطیلات نوروز، بسیاری از تحلیل‌گران و رسانه‌ها پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه‌ای درباره روندهای بازار ارائه می‌دهند. پیش‌بینی‌هایی که ممکن است بر احساسات معامله‌گران تاثیر بگذارند و آنها را به سمت تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی سوق دهند.
البته گاهی هم ممکن است ذهن معامله‌گران به طور طبیعی، تمام اخبار را مثبت ارزیابی کند و آنها را به عنوان فرصتی برای سودآوری در نظر بگیرد. در این شرایط، به طور مثال وقتی فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش دهد، معامله‌گران تصور می‌کنند برای تغییرات بازار کاملا آماده هستند درحالی که موقع انجام معاملات، متوجه مواردی می‌شوند که پیش از این به آنها توجه نکرده بودند.
وقتی امید جای تحلیل را می‌گیرد
سال جدید و تعطیلات نوروز همیشه با یک حس تازه همراه است؛ حس اینکه می‌توانیم همه چیز را از نو شروع، اشتباهات گذشته را جبران و مسیر موفقیت را درست طی کنیم. این طرز فکر ممکن است در زندگی روزمره مفید باشد اما اغلب در دنیای معامله‌گری به یک دام خطرناک تبدیل می‌شود.
بسیاری از معامله‌گران پس از تعطیلات نوروز با این توهم وارد بازار می‌شوند که حالا شرایط متفاوت است، شانس بیشتری برای سود دارند و اشتباهات گذشته تکرار نخواهد شد. این ذهنیت باعث می‌شود آنها به جای تمرکز بر تحلیل‌های واقعی بازار، بر اساس احساسات و امیدهای واهی تصمیم بگیرند. در ادامه چند اشتباه رایج در این دوره را بررسی خواهیم کرد تا آنها را بهتر بشناسید.
توهم «امسال، سال من است!»
پس از تعطیلات، بسیاری از معامله‌گران به طور اتوماتیک احساس می‌کنند که با تجربه‌تر و آماده‌تر از قبل هستند. آنها ممکن است تصور کنند که این بار بازار را بهتر درک می‌کنند و می‌توانند ضررهای گذشته را جبران کنند. اما این اعتمادبه‌نفس بیش از حد اغلب باعث می‌شود که ریسک‌های غیرضروری بپذیرند و بدون در نظر گرفتن داده‌های واقعی، وارد معاملات پرریسک شوند. در نهایت، پایان این مسیر شکست دوباره است.
نادیده گرفتن اشتباهات گذشته در تعطیلات نوروز
شروع یک سال جدید باعث می‌شود برخی معامله‌گران اشتباهات گذشته را فراموش کنند یا آنها را کم‌اهمیت جلوه دهند. در حالی که بهترین راه برای رشد در معامله‌گری، تحلیل دقیق عملکرد گذشته و یادگیری از اشتباهات است، نه نادیده گرفتن آنها. باید همیشه به یاد داشته باشیم که با نادیده گرفتن اشتباهات، نمی‌توانیم از پس آنها بر بیاییم و راه غلبه بر ضعف‌ها، تمرکز بر حل آنها است.
رویای سریع پولدار شدن
برخی معامله‌گران پس از تعطیلات نوروز، با ذهنیت «باید از همان ابتدای سال سودهای بزرگ کسب کنم» رفتارهایی هیجانی و غیر منطقی از خود نشان می‌دهند. این رویکرد باعث می‌شود که آنها به جای استراتژی‌های منطقی، به دنبال معاملات پرخطر و کوتاه‌مدت باشند که ممکن است نتیجه‌ای جز ضرر نداشته باشد.
هیچوقت نباید فراموش کنیم که بازارهای مالی، عرصه تکرار و تمرین است نه شانس و قمار! بنابراین باید این نکته را ته ذهن داشته باشیم که هیچکس در بازارهای مالی یک شبه پولدار نشده است.
چگونه از این توهم‌ها دوری کنیم؟
برای آنکه از این توهم‌ها دوری کنید، باید این تمرینات را در تعطیلات نوروز تکرار کنید و سعی در اعمال کردن آنها در رفتارهای معاملاتی خود داشته باشد.
- مرور معاملات گذشته و یادگیری از اشتباهات را فراموش نکنید؛ سال جدید به معنای فراموشی گذشته نیست، بلکه فرصتی برای بهبود است.
- داشتن استراتژی مشخص و پایبندی به آن بسیار مهم است؛ به جای تصمیم‌گیری احساسی، به برنامه معاملاتی خود متعهد باشید.
- مدیریت ریسک را جدی بگیرید؛ اجازه ندهید هیجان آغاز سال جدید باعث شود که سرمایه خود را در معرض خطرات غیرضروری قرار دهید.
- بین امید و واقع‌گرایی تعادل برقرار کنید؛ خوشبینی لازم است، اما نباید جایگزین منطق و تحلیل شود.
- سال جدید فرصتی برای رشد است، اما تنها اگر با ذهنی منطقی و استراتژی‌های دقیق وارد بازار شوید.
خوشبینی بیش از حد چشم ما را بر روی کدام اتفاقات می‌بندد؟
اما این خوشبینی بیش از حد می‌تواند چشم ما را به سمت تصمیم‌گیری‌های اشتباه سوق دهد. مهم‌ترین ریسک‌های این طرز فکر چیست؟
نادیده گرفتن سیگنال‌های هشدار دهنده بازار
وقتی معامله‌گران بیش از حد خوش‌بین باشند، تمایل دارند فقط اخبار و تحلیل‌های مثبت را ببینند و از نشانه‌های هشداردهنده چشم‌پوشی کنند. این می‌تواند منجر به ورود به معاملات پرریسک یا نگه‌داشتن بیش از حد یک موقعیت زیان‌ده شود.
افزایش ریسک‌پذیری و ورود به معاملات غیرمنطقی پس از تعطیلات نوروز
خوشبینی مفرط می‌تواند باعث شود معامله‌گران حس کنند که احتمال موفقیت آنها بیشتر از واقعیت است. این موضوع اغلب باعث می‌شود که حجم معاملات خود را افزایش دهند، از اهرم‌های بالا استفاده کنند یا بدون رعایت مدیریت ریسک، وارد معاملات شوند.
توهم کنترل بازار
برخی معامله‌گران تصور می‌کنند که پس از تعطیلات نوروز، دانش و مهارت بیشتری کسب کرده‌اند و این بار می‌توانند بازار را بهتر پیش‌بینی کنند. این اعتمادبه‌نفس کاذب منجر به تصمیماتی می‌شود که بر پایه احساسات است، نه داده‌ها و تحلیل‌ها.
تکنیک‌های روان‌شناختی در روزهای ابتدایی سال
تعطیلات نوروز تمام شده و بسیاری از معامله‌گران با امید و انگیزه‌ای تازه به بازار برمی‌گردند. اما همین حس تازگی و اشتیاق می‌تواند منجر به تصمیم‌های احساسی و غیرمنطقی شود. در این بخش، به چند تکنیک روان‌شناختی می‌پردازیم که کمک می‌کنند در روزهای ابتدایی سال، از هیجانات کاذب دوری کنید و معاملات خود را بر اساس تحلیل و منطق انجام دهید.
خودآگاهی و مدیریت هیجانات
اولین قدم برای جلوگیری از تصمیم‌های احساسی، شناخت هیجانات خود است. بنابراین قبل از هر معامله، از خود بپرسید:
- آیا این تصمیم را بر اساس داده‌های واقعی و تحلیل گرفته‌ام؟
- آیا این تصمیم به دلیل حس مثبتی است که از شروع سال جدید و تعطیلات نوروز دارم؟
- آیا به دلیل ترس از از دست دادن فرصت (FOMO) وارد این معامله می‌شوم؟
بنابراین برای تقویت خودآگاهی، قبل از انجام هر معامله، یک دقیقه مکث و احساسات خود را یادداشت کنید. اگر حس هیجان یا اضطراب دارید، چند نفس عمیق بکشید و دوباره بررسی کنید که آیا تصمیم شما منطقی است یا خیر.
تنظیم قوانین شخصی برای معاملات
داشتن یک چک‌لیست مشخص برای ورود و خروج از معاملات می‌تواند شما را از تصمیم‌گیری احساسی دور کند. بنابراین یک برنامه معاملاتی مکتوب تهیه کنید و در آن معیارهای ورود، حجم معامله، حد ضرر و حد سود را مشخص کنید. قبل از هر معامله، این چک‌لیست را بررسی کنید. اگر معامله شما با این معیارها همخوانی نداشت، از ورود به آن خودداری کنید.
استفاده از اصل ۲۴ ساعت
بسیاری از تصمیم‌های احساسی معامله‌گران در بازارهای مالی، در لحظه گرفته می‌شوند. بنابراین اگر وسوسه شده‌اید که معامله‌ای را بر اساس احساس و نه تحلیل باز کنید، ۲۴ ساعت صبر کنید. در این مدت، به‌احتمال زیاد هیجان اولیه فروکش می‌کند و می‌توانید منطقی‌تر تصمیم بگیرید.
بنابراین اگر قصد ورود به یک معامله را دارید اما مطمئن نیستید، ابتدا معامله را روی کاغذ انجام دهید. یعنی قیمت ورود، حد ضرر و حد سود را یادداشت کنید اما هیچ سفارشی را ثبت نکنید. بعد از ۲۴ ساعت، دوباره شرایط بازار را بررسی کنید و اگر هنوز این معامله منطقی به نظر رسید، معامله را انجام دهید.
ارزیابی عملکرد و یادگیری از گذشته
شروع سال جدید به معنای فراموشی گذشته نیست؛ شما در این دوره و در تعطیلات نوروز باید از اشتباهات خود درس بگیرید و الگوهای رفتاری خود را بشناسید. بنابراین بهتر است قبل از شروع معاملات در سال جدید، با این سوالات عملکرد سال گذشته خود را مرور کنید:
- کدام معاملات من سودده بودند و دلیل سودده بودن آنها چه بود؟
- در چه شرایطی دچار هیجان و اشتباه شدم؟
- چگونه می‌توانم از این اشتباهات جلوگیری کنم؟
از تکنیک «چه می‌شود اگر؟» استفاده کنید
یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش تصمیم‌های احساسی، پیش‌بینی سناریوهای مختلف است. این تکنیک به شما کمک می‌کند که قبل از ورود به معامله، به پیامدهای احتمالی فکر کنید. بنابراین قبل از هر سناریو، با این سوالات می‌توانید نتایج متفاوت آن را ارزیابی کنید. این سوالات را یادداشت کنید و همیشه از آنها برای تصمیم‌گیری استفاده کنید. به یاد داشته باشید که اگر پاسخی برای این سوالات ندارید، به احتمال زیاد، تصمیم شما غیر منطقی و بر اساس هیجان است.
- چه می‌شود اگر قیمت برخلاف انتظار من حرکت کند؟
- چه می‌شود اگر بازار به سرعت تغییر روند دهد؟
آماده‌سازی ذهن برای تعیین اهداف مالی سال جدید
شروع سال جدید فرصتی عالی برای معامله‌گران است تا ذهن خود را از هیجانات غیرضروری پاک کنند، عملکرد گذشته خود را ارزیابی کنند و اهداف واقع‌بینانه‌ای برای آینده تعیین کنند. اما این فرآیند نیاز به رویکردی اصولی و آگاهانه دارد. در این بخش، سه مرحله مهم برای ورود قدرتمند و منطقی به سال جدید را بررسی می‌کنیم.
آماده‌سازی ذهنی؛ بازنشانی ذهن برای موفقیت
بعد از تعطیلات نوروز، بسیاری از معامله‌گران بدون آماده‌سازی روانی وارد بازار می‌شوند، اما ذهنی که هنوز تحت تاثیر هیجانات، استرس و حتی خوشبینی بیش از حد است، نمی‌تواند تصمیمات درستی بگیرد. برای داشتن یک شروع موفق، باید ذهن خود را برای یک سال جدید از نظر روانی آماده کنید.
بنابراین باید انتظارات خود را کنترل کنیم، تاثیر معاملات سایر گذشته بر تصمیم‌گیری را به حداقل برسانیم و استرس خود را مدیریت کنیم. بنابراین:
- اگر انتظار دارید که سال جدید فقط پر از معاملات موفق باشد، خود را در مسیر ناامیدی قرار داده‌اید. ضمنا تعیین اهداف مالی باید واقع‌بینانه باشد و نمی‌توان از صفر برای رسیدن به سود صد هزار دلاری دورخیز کرد.
- پاک‌سازی ذهن از معاملات گذشته: چه سال گذشته سود کرده باشید و چه ضرر، نباید اجازه دهید احساسات شما را درگیر کند. موفقیت‌های گذشته باعث اعتمادبه‌نفس کاذب و شکست‌های گذشته موجب ترس و تردید می‌شود.
- مدیریت استرس: تمرین‌هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و حتی ورزش منظم می‌توانند به شما کمک کنند که ذهن آرام‌تری داشته باشید و تصمیم‌های بهتری بگیرید.
مرور اشتباهات و تلاش برای جلوگیری از تکرار آنها
یکی از مهم‌ترین مراحل برای رشد در معامله‌گری، ارزیابی اشتباهات گذشته در تعطیلات نوروز است. بدون این کار، احتمال تکرار همان اشتباهات در سال جدید بسیار زیاد است. مرور اشتباهات باعث می‌شود، نقاط ضعف خود را بشناسید و برای بهبود آنها برنامه‌ریزی کنید، استراتژی معاملاتی خود را بهبود دهید و در نهایت به شما کمک می‌کند بفهمید کدام تصمیم‌های شما احساسی بوده‌اند.
برای مرور اشتباهات بهتر است یک ژورنال معاملاتی تهیه کنید و تمام معاملات سال گذشته را در آن یادداشت کنید.
- در بررسی بهترین معاملات، روی این نکته تمرکز کنید که چه عاملی باعث موفقیت شما شد؟ آیا تحلیل درستی داشتید یا صرفاً خوش‌شانس بودید؟
- در بررسی بدترین معاملات از خود بپرسید آیا برنامه مشخصی برای خروج داشتید و چرا اشتباه کردید؟
اهداف را دسته‌بندی کنید
بدون داشتن اهداف مشخص، مسیر معاملاتی شما در سال جدید پراکنده و بدون جهت خواهد بود. اما این اهداف باید منطقی و دست‌یافتنی باشند، نه صرفاً آرزوهایی غیرواقع‌بینانه که ریشه در توهم دارند. بنابراین باید در تعطیلات نوروز اهداف معاملاتی خود را به دو دسته کوتاه‌مدت (1 تا 3 ماه) و بلندمدت (6 تا 12 ماه) تقسیم‌بندی کنید.
علاوه بر این اهداف معاملاتی شما هم از لحاظ کیفی باید در چهار دسته قرار بگیرند:
- اهداف مشخص (Specific): در اهداف مشخص برای سودآوری بیشتر به جای «می‌خواهم بیشتر سود کنم» جمله «می‌خواهم میانگین بازدهی ماهانه خود را به ۵٪ برسانم.» را جایگزین کنید.
- اهداف قابل اندازه‌گیری (Measurable): باید اهدافی تعیین کنید که بتوانید میزان پیشرفت خود را در آنها بسنجید. مثلا هدف شما باید این باشد که 80 درصد معاملات خود را طبق برنامه انجام دهید.
- اهداف دست‌یافتنی (Achievable): اهداف باید دست‌یافتنی باشند تا در واقعیت بتوانیم به آنها برسیم. مثلا اگر سال گذشته بازدهی شما ۱۰ درصد بوده، هدف ۵۰ درصدی برای سال جدید غیرواقعی است و شما را به سمت معاملات احساسی سوق می‌دهد. بنابراین بهتر است برای بازدهی 15 الی 20 درصدی برنامه‌ریزی کنید.
- اهداف دارای بازه زمانی (Time-bound): اهداف شما باید زمان‌مند و منطقی باشند. بنابراین باید به جای گفتن جمله «در سال جدید سود بیشتری خواهم داشت» از جمله «در سه ماه اول سال، می‌خواهم عملکرد معاملاتم را ۱۰ درصد بهبود دهم» استفاده کنید.
جمع‌بندی و پایان
در این مقاله از وبلاگ پراپی به بررسی تاثیر تعطیلات نوروز بر عملکرد معامله‌گران پرداختیم و رایج‌ترین اشتباهات معامله‌گران را در این دوره بررسی کردیم. اغلب تریدرها در تعطیلات نوروز دچار خوشبینی مخرب می‌شوند و با اطمینان به خود، برای سال مالی جدید تصمیمات عجولانه و غیرمنطقی می‌گیرند.
سوالات متداول
در تعطیلات نوروز بازار چه تعییری می‌کند؟
نقدینگی در بازار کم می‌شود و ممکن است نوسانات غیر قابل پیش‌بینی در بازار به وجود بیاید.
بهترین راه برای ترید در تعطیلات نوروز چیست؟
بهتر است در این دوره زمانی که نقدینگی بازار کمتر است، از احساسات لحظه‌ای دوری کنید و با استراتژی پیش بروید.
چطور از خوشبینی مخرب در سال جدید جلوگیری کنیم؟
اهداف واقعی تعیین کنید و با توجه به ظرفیت‌های خود، هدف مالی تعیین کنید.
استفاده از کلمات و محتوای توهین‌آمیز و غیراخلاقی به هر شکل و هر شخص ممنوع است.
انتشار هرگونه دیدگاه غیراقتصادی، تبلیغ سایت، تبلیغ صفحات شبکه‌های اجتماعی، قراردادن اطلاعات تماس و لینک‌های نامرتبط غیرمجاز است.
دیدگاه‌هایی که از قوانین فوق تخطی کرده باشند، تأیید نمی‌شوند.