لوریج یا اهرم در فارکس چیست؟

اگر می‌توانستید سرمایه‌ای را که الان دارید، 100 یا 200 برابر کنید و با آن مبلغ، وارد بازارهای مالی شوید، سودتان چند برابر می‌شد؟

ممکن است سال‌ها طول بکشد تا بتوانید سرمایۀ فعلی‌تان را این‌قدر رشد بدهید؛ اما خبر خوب برای شما این است که در بازار فارکس چنین امکانی وجود دارد که به آن لوریج (leverage) یا اهرم گفته می‌شود.

در این مقاله، خواهیم گفت لوریج یا اهرم در فارکس چیست و چگونه می‌توانید با مبلغی بسیار بزرگ‌تر از سرمایه‌تان، ترید کنید و به سود برسید.

لوریج در فارکس چیست؟

بسیاری از سرمایه‌گذارها به‌دلایل مختلف، با سرمایۀ دیگران معامله و کار می‌کنند و سود به‌دست‌آمده را میان خود و صاحب سرمایه تقسیم می‌کنند. حالا اگر کسی که سرمایۀ مورد نیاز سرمایه‌گذار را، در اختیارش قرار می‌دهد، یک شرکت کارگزاری باشد، به آن لوریج یا اهرم می‌گوییم.

اگر بخواهیم خیلی سرراست و کتابی لوریج را تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم لوریج یا اهرم، استفاده از پول وام‌گرفته‌شده از کارگزاری‌ها، برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است.

اهرم به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که مقدار زیادی پول را با سرمایۀ اولیۀ بسیار کم یا صفر، کنترل و مدیریت کند.

مفهوم لوریج در بازار فارکس بسیار رایج است. در این بازار، تریدرها با وام‌گرفتن از کارگزاری‌ها یا همان بروکرها، سرمایۀ مورد نیازشان را برای معامله به‌دست می‌آورند.

حالا که فهمیدیم لوریج در فارکس چیست، باید به این پرسش پاسخ دهیم که اصلاً چرا باید از پول دیگران برای معامله در فارکس استفاده کنیم.

چرا باید از لوریج در فارکس استفاده کنیم؟

فرض کنید شما 100 تومان سرمایه در بازار فارکس قرار می‌دهید و طی یک روز معاملاتی، از نوسان‌های بازار، یک درصد سود می‌گیرید که می‌شود یک تومان. حالا اگر شخصی به شما 9،900 تومان بدهد و پولتان بشود 10 هزار تومان، در این حالت، اگر شما همان یک درصد را سود کنید، سودتان می‌شود 100 تومان. یعنی به‌اندازۀ سرمایه‌ اولیه‌تان.

تریدرهای فارکس با وام‌گرفتن از بروکرها، می‌توانند پوزیشن‌های بزرگ‌تری را معامله کنند. در واقع، تریدرهای حرفه‌ای برای افزایش سودشان از حرکت‌های مطلوب بازار، از اهرم یا لوریج استفاده می‌کنند.
البته اهرم مالی در فارکس یک شمشیر دولبه است و باید با دانش و مهارت کافی از آن استفاده کرد.

لوریج در فارکس از جنبۀ دیگری نیز اهمیت دارد. در بازار فارکس، چیزی که معامله می‌شود، ارزهای ملی کشورهاست؛ مثل دلار آمریکا، ین، یورو و پوند. ارزهای ملی در طول معاملات روزانه، معمولاً کمتر از یک درصد تغییر می‌کنند.
در نتیجه، میزان سود و ضرر تریدر در رقم‌های کوچک، ناچیز خواهد بود؛ ولی امکان اهرم یا لوریج به تریدر اجازه می‌دهد سود بسیار بیشتری نسبت به سرمایۀ خودش به‌دست آورد.

لوریج چگونه کار می‌کند؟

لوریج فارکس بر مبنای سپرده‌ای به‌نام مارجین (margin) به معامله‌گرها تعلق می‌گیرد. مارجین در واقع، پولی است که به‌عنوان سپردۀ حسن نیت، باید نزد بروکر بگذارید تا بتوانید پوزیشن‌های بزرگ‌تر از سرمایه‌تان را باز کنید.

مارجین مورد نیاز برای هر پوزیشن، به‌صورت درصدی از ارزش کل سرمایه مشخص می‌شود. فرض کنید می‌خواهید پوزیشنی به‌ ارزش 10 هزار دلار را معامله کنید و بروکر، مارجینی به‌اندازه یک درصد برای آن تعیین کرده است. در این صورت، شما باید 100 دلار به‌عنوان سپرده، نزد بروکر بگذارید تا بتوانید وام 10 هزار دلاری را بگیرید.

اهرم فارکس از نسبت ارزش کل سرمایه به مقدار مارجین مورد نیاز به دست می‌آید.. در مثال بالا، ارزش کل سرمایه 10،000 دلار و مارجین 100 دلار است، پس اهرم آن 100:1 خواهد بود.

اهرم = ارزش کل معامله / مارجین مورد نیاز

چه نسبت‌های اهرمی‌ای وجود دارد؟

بسته به بزرگی معامله‌ها، نسبت‌های متفاوتی از لوریج مورد نیاز است. هرچه میزان مارجین کوچک‌تر باشد، اهرم بیشتری می‌تواند در معامله استفاده شود. بعضی از نسبت‌های معمول اهرمی را می‌توانید در جدول زیر ببینید:

میزان مارجین به نوع معامله هم بستگی دارد. ممکن است معاملۀ ارز خاصی، ریسک بالاتری داشته باشد و بروکر برای معاملۀ آن، مارجین بزرگ‌تری برای تضمین بخواهد. مثلاً نرخ مبادلۀ پوند انگلیس در برابر ین ژاپن، نوسان‌های بزرگ‌تری دارد و ممکن است بروکر برای معاملۀ آن، مارجین بیشتری، مثلاً تا 5 درصد درخواست کند.

معامله‌های استاندارد معمولاً بر روی 100 هزار واحد ارز یا یک لات استاندارد (lot) انجام می‌شود و برای آن، لوریج‌های 100:1 یا 50:1 در نظر گرفته می‌شود. برای معامله‌های 50 هزار دلاری یا کمتر، کارگزاری‌ها نسبت‌های اهرمی بزرگ‌تری مثل 200:1 هم پیشنهاد می‌دهند.

استفاده از لوریج در فارکس چه مزایا و معایبی دارد؟

افراد بعد از آشنایی با این‌که لوریج یا اهرم در فارکس چیست، اشتیاق و تمایل زیادی به استفاده از آن و ترید در این بازار پیدا می‌کنند؛ اما باید حواستان باشد، همان‌طور که بالاتر گفتیم، لوریج شمشیری دولبه است.

لوریج مزایا و معایبی دارد. اول سراغ مزیت‌های آن می‌رویم:

• امکان ورود به بازار فارکس با سرمایۀ کم
• بهره‌گیری از نوسان‌های کوچک بازار
• افزایش قدرت خرید و سود تریدر

هرچه احتمال سود تریدر از حرکت‌های بازار بیشتر شود، در صورتی که اوضاع باب میل پیش نرود، احتمال ضرر هم بیشتر می‌شود. موارد زیر معایب لوریج هستند که در صورت نداشتن دقت یا دانش و مهارت کافی، ممکن است دامن‌گیر تریدرها شوند:

• افزایش ضرر در صورت حرکت‌های نامطلوب بازار
• افزایش ریسک در نوسان‌های کوچک بازار
• احتمال مارجین کال یا تمام‌شدن سرمایه

مارجین کال یا تمام‌شدن سرمایه زمانی اتفاق می‌افتد که تریدر بیشتر از حد ضرری که بروکر تعیین کرده است، زیان ببیند. در چنین حالتی، بروکر حساب او را می‌بندد و ضررش را از مارجین برمی‌دارد.

چگونه باید میزان لوریج مناسب برای هر معامله‌گر را تعیین کرد؟

برای اندازه‌گیری لوریج مناسب برای هر معامله‌گر باید چند عامل را در نظر بگیریم: 

• میزان تجربۀ معامله‌گر
• بازه زمانی
•  بازده مورد نظر
• ریسک قابل تحمل برای معامله‌گر
•  قوانین بروکر

هرچه معامله‌گر باتجربه‌تر باشد، توانایی بیشتری برای کنترل سرمایه‌های بزرگ را دارد، در نتیجه می‌تواند از لوریج‌های بزرگ‌تری استفاده کند. در نقطۀ مقابل، معامله‌گرهای تازه‌کار بهتر است از نسبت‌های کوچک‌تر لوریج شروع کنند.

اندازۀ لوریج به بازه زمانی مورد نظر تریدر هم بستگی دارد. در بازه‌های بلندمدت می‌توان از اهرم‌های کوچک استفاده کرد؛ زیرا گذشت زمان، خود، موجب افزایش سود می‌شود؛ اما در بازه‌های کوتاه، برای بهره‌گیری از حرکت‌ها و نوسان‌های روزانۀ بازار، تریدرها به اهرم‌های بزرگ‌تری نیاز دارند.

بازده سود بالاتر هم به لوریج بزرگ‌تری نیاز دارد. البته توجه داشته باشید که به همان میزان، ممکن است ضررهای بزرگ‌تری هم پیش بیاید.

حداکثر ضرری که تریدر در هر معامله می‌تواند تحمل کند، ریسک قابل تحمل اوست. بزرگی لوریج با میزان ریسک قابل تحمل تریدر، رابطۀ مستقیم دارد.

بروکرها هم قوانین خود را برای میزان لوریج، مارجین و مارجین کال دارند و ممکن است بسته به تجربۀ‌ تریدر و نوع معامله‌ها، لوریج را تغییر دهند.

در نهایت، پس از تعیین تمام عوامل بالا برای هر معامله، تریدر می‌تواند تصمیم بگیرد تا چه میزانی از لوریج استفاده کند.

استراتژی‌های مدیریت ریسک در معاملات لوریج‌دار

استفاده از لوریج در بازار فارکس خواه‌ناخواه، میزان ریسک تریدر را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، داشتن استراتژی برای مدیریت ریسک، عاملی کلیدی در موفقیت یا شکست تریدر است.

می‌توانید از استراتژی‌های زیر برای مدیریت ریسک لوریج فارکس استفاده کنید:

 تعیین حجم پوزیشن مناسب (Position sizing)

حجم پوزیشن یا موقعیت همان مقداری است که از هر جفت‌ارز می‌خواهید بخرید یا بفروشید. هرچه حجم پوزیشن بیشتر باشد، باید لوریج بزرگ‌تری بگیرید و سود و ضرر احتمالی هم بیشتر می‌شود.

برای این‌که بتوانید ریسک لوریج را در پوزیشن‌های مختلف مدیریت کنید، باید حجم پوزیشن را به‌اندازه‌ای تعیین کنید که اگر حد ضرر رخ داد، بیشتر از یک تا دو درصد از سرمایه را از دست ندهید.

ایجاد دستور توقف ضرر و تحقق سود (Stop loss and limit order)

این استراتژی در واقع تعیین قیمتی است که در آن معامله به‌صورت خودکار بسته شود.

در دستور توقف ضرر وقتی قیمت به حد تعیین‌شده برسد، برای جلوگیری از ضرر بیشتر، معامله بسته می‌شود و جفت‌ارز به‌فروش می‌رسد. برای تحقق سود هم، قیمتی تعیین می‌شود که با رسیدن به آن، معامله بسته و سود قفل می‌شود.

با این کار، وقتی بازار بر خلاف میل شما حرکت کرد، از سرمایه‌تان محافظت می‌کنید. مخصوصاً وقتی سرمایۀ مورد نیاز پوزیشن را با اهرم یا لوریج تأمین کرده باشید، حفاظت از آن اهمیت بیشتری هم دارد. تعیین حد این دستورها، به دانش تحلیلی شما به‌عنوان تریدر بستگی دارد.

تعیین نسبت ریسک به بازده (Risk/reward ratio)

این نسبت را باید طوری تعیین کنید که سودی که به‌دست می‌آورید، در مقایسه با ریسکی که تحمل می‌کنید، بیشتر باشد. 

قاعدۀ کلی این است که نسبت ریسک به بازده حداقل 1 به 2 باشد؛ یعنی به‌ازای هر یک واحد ضرر، حداقل دو واحد سود کنید. برای معاملات بر پایۀ لوریج، از حداقل نسبت ریسک به بازده، پایین‌تر نیایید.

استفاده از استراتژی‌های هجینگ (Hedging)

هجینگ نوعی استراتژی محافظه‌کارانه است که در آن، تریدر برای زمانی که ضرر می‌کند، یک نقشۀ دوم یا پلن بی در نظر گرفته است.
برای مثال، شما یک معاملۀ باز دارید؛ ولی معاملۀ دیگری نیز باز می‌کنید که در صورت ضررکردن اولی، از دومی سود بگیرید.
البته این استراتژی هزینه‌بر است و میزان سود را کم می‌کند؛ اما برای لوریج‌های بزرگ که ریسک بالایی دارند، می‌تواند گزینۀ خوبی برای کاهش نگرانی تریدر باشد.

لوریج چگونه بر سوددهی معاملات تأثیر می‌گذارد؟

همین که بدانیم ماهیت لوریج یا اهرم در فارکس چیست، متوجه اثر آن بر سوددهی معاملات خواهیم شد. تریدر با استفاده از لوریج می‌تواند با داشتن سرمایه‌ای کوچک، مقدار بزرگی پول را کنترل کند و از نوسان‌های کوچک بازار بهره‌برداری کند.

برای مثال، شخصی با هزار دلار سرمایه، اگر یک درصد سود کند، ده دلار به‌دست می‌آورد؛ اما همین شخص با استفاده از لوریج 100:1 می‌تواند یک پوزیشن 100 هزار دلاری معامله کند و به‌جای ده دلار، هزار دلار به‌دست آورد.

در واقع، این شخص با هزار دلار سرمایه، هزار دلار سود به‌دست آورده است؛ یعنی بازدهی 100 درصد. در حالی که اگر تریدر تمام 100 هزار دلار را (در صورت امکان) خودش تأمین می‌کرد، با بازده 1000 دلاری، فقط یک درصد سود نصیبش می‌شد.

البته نباید از این نکته غافل شد که لوریج رایگان نیست و بروکرها به‌شکل‌های مختلف هزینه‌ای را از تریدر دریافت می‌کنند که سود او را کاهش می‌دهد؛ اما باز هم در مقایسه با سود تریدر از سرمایۀ خودش به‌تنهایی، رقم بسیار بزرگی نصیبش می‌شود.

اگر تریدر با نحوۀ صحیح مدیریت سرمایه در لوریج آشنایی داشته باشد، می‌تواند ریسک‌ها و هزینه‌های بروکر را به‌خوبی کنترل کند و پوزیشن‌های لوریج‌دار را در نهایت، به‌نفع خود تمام کند.

در آخر، بد نیست چند مثال عملی از استفاده از لوریج در معامله‌های بازار فارکس را بررسی کنیم تا با چندوچون آن بیشتر آشنا شویم.

 چند مثال عملی استفاده از لوریج

فرض کنید شخص الف هزار دلار سرمایه دارد و می‌خواهد جفت‌ارز یورو/دلار (EUR/USD) بخرد. اگر قیمت یورو را 1.2 دلار در نظر بگیریم، شخص الف با این مقدار سرمایه می‌تواند 833.3 یورو خریداری کند. حالا اگر قیمت یورو به‌اندازۀ 0.005 دلار (50 پیپ) رشد کند، او 4.17 دلار سود می‌کند.

سود = (قیمت خرید – قیمت فروش) × حجم پوزیشن

4.17 = (1.2 – 1.205) × 833.3

حالا اگر شخص الف از لوریج 50:1 برای این معامله استفاده کرده بود، سرمایه‌اش پنجاه برابر یعنی 50 هزار دلار می‌شد. در این صورت می‌توانست 41،666 یورو بخرد و سودش طبق معادلۀ بالا، 208.33 دلار می‌شد، یعنی 50 برابر.

یک مثال دیگر را در نظر بگیرید. شخص ب هزار دلار به‌عنوان مارجین دارد و می‌خواهد 10 هزار دلار از جفت‌ارز USD/JPY بخرد. برای این کار، باید از بروکر، اهرم مالی 10:1 بگیرد.

اگر این معامله به‌نفع شخص ب پیش برود و دلار 10 درصد رشد کند، هزار دلار سود خواهد کرد که بازدهی 100 درصد دارد؛ اما اگر بازار در جهت مخالف حرکت کند و او به‌همان اندازه ضرر کند، سرمایه‌اش صفر می‌شود و احتمالاً تا قبل از آن، مارجین کال اتفاق افتاده و حساب او بسته شده است.

خط آخر

در این مطلب یاد گرفتیم که لوریج یا اهرم در فارکس چیست، چگونه کار می‌کند و چه مزایا و معایبی دارد. همچنین خواندیم که هر تریدر چطور باید لوریج مناسب خود را اندازه بگیرد و از چه استراتژی‌هایی برای مدیریت ریسک استفاده کند.

همان‌طور که دیدید، تعیین لوریج مناسب و تشخیص دقیق حد ضرر و سود، در کسب درآمد از بازار فارکس نقش حیاتی دارد. به همین دلیل، تریدرهای تازه‌کار از لوریج‌های کوچک استفاده می‌کنند تا با ریسک پایین‌تر، آزمون‌وخطا کنند و آزموده شوند.

همچنین، برخی برای این‌که برای حضور در بازار پرریسک فارکس آماده شوند، با شبیه‌سازهای بازار تمرین می‌کنند. پراپ‌فرم آنلاین پراپی این امکان را در اختیار تریدرهای ایرانی قرار می‌دهد. شما می‌توانید با تمرین و کسب تجربه در شبیه‌ساز پراپی، برای ترید در بازار واقعی، آماده شوید.

به‌علاوه، در پراپ‌فرم پراپی، بعد از گذراندن دو چالش و موفقیت در آن‌ها، خواهید توانست با سرمایه‌ای که در اختیارتان قرار می‌گیرد، ترید کنید و تا 90 درصد سود را به خودتان اختصاص دهید.